De Breidelstraat word meestal geassocieerd met peepshows, lunaparken en obscure cafés. Jos Van den Bergh legt zich daar echter niet zomaar bij neer. Hij kocht de benedenverdieping van het gebouw waar hij een appartement in huurt en stelt de ruimte een jaar ter beschikking van de kunstenaars Danny Devos en Luc Tuymans. Kunst in de stationsbuurt, het kan.

Jos van den Bergh woont al tien jaar in de Breidelstraat, een zijstraat van de Gemeentestraat. In oktober van vorig jaar kocht hij een appartement op de bovenste verdieping van nummer 5 en tegelijk ook de leegstaande benedenverdieping. "Ik wilde niet dat er in deze problembuurt weer een lunapark of een peepshow zou bijkomen. Of dat ik ten minste zelf kon beslissen om er dat van te maken (lacht) Zelf heb ik echter op dit moment geen tijd om de ruimte in orde te brengen. En mijn fiets er een jaar in laten staan vond ik zonde. Daarom dacht ik ze eerst voor een symbolische prijs te verhuren aan Greenpeace, of zoiets. Zodat er lets zou komen dat niet evident is in deze wijk. Uiteindelijk stelde ik aan de kunstenaar Danny Devos voor om zijn installatie Daders van dodingen er een jaar te zetten. Later vroeg ik ook Luc Tuymans."

Devos onderzoekt in ziin werk het verband tussen moord en geweld enerzijds en kunst anderziids. Daders van dodingen is een installatie met alle ogen van moordenaars die sinds het geboortejaar van de kunstenaar, 1959, actief waren. Het is een werk in progressie, momenteel verzamelde Devos alle ogen tot aan het eind van de jaren zestig. Luc Tuymans, de bekende schilder, zal zich laten inspireren door de installatie van Devos. "De twee kunstenaars hebben nog nooit samengewerkt, maar ze kennen elkaars werk wel. Ik ben zeer benieuwd naar de confrontatie."

"De drempel voor het project moet zo laag mogelijk zijn. Er is een grote vitrine, waardoor men naar binnen kan kijken. We richten ons zo ook naar mensen die normaal nooit een museum binnengaan. De echt geinteresseerden kunnen naar mij opbellen om binnen een rondleiding te krijgen; mijn telefoonnummer zal op het raam staan. Maar het moet dus vooral van buitenaf te consumeren zijn. Bijvoorbeeld door mensen die hier zat voorbijstrompelen. Of door studenten. Door eender wie. Het is allemaal zeer democratisch. Er wordt geen entree gevraagd."

De buurt wordt niet expliciet bij het project betrokken, maar volgens Van den Bergh zal dat onvermijdelijk gebeuren. "Nadat ik de vitrine had laten veranderen, vroegen die van het visrestaurant hierover al wat ik van plan was, Toen ik zei dat er kunst zou komen, schrokken ze, maar ze waren wel nieuwsgierig."

Van den Bergh werkt zelf al vier laar in Nederland voor de VPRO-televisie, maar hij wil in Antwerpen blijven wonen. "Ik woon hier graag. In Nederland begrijpen ze dat dikwiils niet: ze vragen waarom ik in een stad bliif wonen waar een derde van de mensen op het Vlaams Blok heeft gestemd, In deze buurt woon ik voor een stuk ook, omdat ik hier dicht bij het station woon." In de benedenruimte was vroeger het ene café na het andere, ze gingen steeds failliet. "Drie jaar geleden sloot de laatste kroeg, nadat er een man vermoord werd, een afrekening in het drugmilieu. Op een zaterdagnamiddag kwam ik buiten en er lag een lijk: het was met een machete in stukken gehakt voor de deur. Als de ogen van die moordenaar hier zouden hangen, zou dat natuurlijk een echt raakpunt tussen kunst, geweld en deze wijk zijn.

Toch vindt Van den Bergh de verhalen over de onveiligheid in Antwerpen sterk overdreven. "Tien jaar geleden was het hier erger. Maar eigenlijk is Antwerpen een van de veiligste steden, pardon dorpen, van Europa. Wanneer de nieuwe filmzalen hier in de buurt opengaan, zal dat ook een goede invloed hebben denk ik." Als er maar geen lunaparken bijkomen. "Dan nog liever een pornobioscoop. Nu zijn er hier al tien lunaparken. Wanner men er één in de Cogels Osylei wil openen, dan protesteert de hele machtige lobby daar direct en dan komt het er niet. Terwijl men hier zegt: 'Och, er zijn er al tien, dus zet er nog maar vijf bij'."

Op cultureel vlak gebeurt er echter ontzettend weinig in Antwerpen. "Sinds de komst van Antonis is er al een en ander verbeterd, maar toch. Op sociaal gebied probeert men veel te veranderen, maar voor cultuur is er weinig geld. Met het Urban-project wil men deze wijk herwaarderen. Maar als ik dan dit initiatief neem, dan zegt men dat dit een individueel en commercieel project is en dat het daarom waarschijnlijk niet gesubsidieerd kan worden. Hoewel ik dus zelfs geen entree vraag. ik steek er alleen geld in. En voor deze total aculturele buurt is dit toch ook goed. Bijna alle kunstgalerieën zijn nu op het Zuid. En dit zijn twee van onze beste kunstenaars. Antonis staat er wel achter, maar de rest blijkbaar niet. Maar het gaat sowieso door. Het is niet simpel om iets te doen tegen de verloedering van deze buurt."

Ruud Goossens