De seriekiller volgens multimediakunstenaar-moordspecialist Danny Devos

<<Misschien is zijn diepvriezer stuk>>

Antwerpen - Vanaf morgen (enkel door het raam) te bezichtigen in de Breidelstraat 5 in het Antwerpse statiekwartier: 'Daders van Dodingen', een indrukwekkend werk van multimedia-artiest Danny Devos. Devos dook jarenlang diep in de krantenarchieven om minitieus info te verzamelen over álle Belgische moordenaars vanaf 1959, z'n geboortejaar. Een onvolledige reeks, want voorlopig omvat z'n levenswerk slechts gegevens tot de jaren zeventig. De numerieke data steken in z'm portable Mac, maar de foto's van de ogen van de doders/daders (hallucinante z/w blowups van soms vage krantenfoto's) hangen ingekaderd aan de muur. Een soort Memorial Wall, die net dié onderdelen van een mens in de kijker zet die normaal gezien discreet met zwarte vakjes worden bedekt. Tot zover het kunstwerk. Maar Danny Devos zit ook op Internet met 'Depeceur/Versnijder', een vrijwel dagelijks aangevulde site met onder meer een nauwkeurig gedestikkeerd profiel van de Bergense seriemoordenaar, voorlopig 'UnSub' genoemd: Unidentified Subject.

Voor alle duidelijkheid: Danny Devos springt niet zomaar eventjes op een toevallig actueel dossier. Hij is al een tiental jaren bezig met het inventariseren van moordzaken, waarvan het niet in de eerste plaats de bedoeling was dat het ooit zou resulteren in een kunstwerk of performance. "Pas toen ik de gegevens van zo'n 800 gevallen in m'n archief had, begon het tot me door te dringen dat er misschien méér mee te doen was," zegt hij. "En nu moet ik gewoon verder, dat valt verder moeilijk uit te leggen. Toevallig komen nu allerlei zaken mooi samen, maar dat was zeker niet m'n opzet."

Motiefloze mens

Er is dus het geval Bergen. En Devos zit kort op de bal: twee weken geleden gaf hij een uiteenzetting over de seriemoordenaar en zijn methode in Arnhem, tijdens een colloquium getiteld 'Het overbodige lichaam', over de parallelismen tussen misdadigers en kunstenaars. Dat er treffende overeenkomsten zijn, daaraan twijfelt hij niet. "Er zijn vier zogenaamde motiefloze mensen in de samenleving, vier schizoïde types," aldus Devos. "Dat zijn kunstenaars, misdadigers, religieus geïnspireerde mensen, en wetenschappers. Zij worden geleid door een roeping zeg maar: je beslist niet om kunstenaar te worden. Nee, je bént het en je geeft eraan toe. Er is geen reden voor, het is in zekere zin ook nutteloos."

Die stellingbetekent niet dat Danny Devos 'respect' heeft voor de daden van bijvoorbeeld de Bergense moordenaar. Wel dat hij 'begrijpt' hoe iemand tot dergelijke daden kan komen. "Ik heb geen respect voor het resultaat en geen sympathie voor die persoon, maar ik kan er wel inkomen hoe iemand zo ver geraakt is. Het is zijn ding, net zoals ik mijn ding heb. En dat valt niet te stoppen, zeker niet door zo iemand opnieuw in de maatschappij toe te laten. Dat is al vaker bewezen. Ik weet ook dat er in ons land te weinig onderzoek gebeurt naar de drijfveren en de methodes van seriemoordenaars. Kijk naar de interview-scènes in de film 'Silence of the Lambs': dat is niet verzonnen. De FBI wil er op die manier achter komen hoe ze werken, hoe ze denken. Je kan enkel denken zoals zij denken. Pas dan kan je ze pakken."

Stockage

Ondertussen volgt Devos zo goed mogelijk de pers om zoveel mogelijk info over UnSub te krijgen. Hij beseft dat hij op die manier niet altijd perfect geïnformeerd is, en dat zo'n daderprofiel (zie blz. 6) - hoe gedetailleerd ook - onvolledig is. "Ik weet te weinig. Het gerecht geeft niet alles prijs. Zo wil ik weten welke andere stoffen er in de plastic zakken terug te vinden waren: houtsnippertjes van de tafel waarop hij gesnede heeft? Olie van een geolied oppervlak? Zulke dingen. Maar die worden natuurlijk stilgehouden."

Uit de gegevens die hij wél heeft, en uit een riante hoeveelheid gezond verstand, destilleert Devos nochtans wel andere voorspellingen: dat de dader een praktisch probleem heeft, bijvoorbeeld. "Het valt op hoe hij eerst, in juli vorig jaar, die ene romp van Martine Bohn dumpte, en toen een hele poos niets. En nu is hij ineens superactief. Dat kan vanalles betekenen, maar het zou me niet verbazen als de reden daarvoor bijzonder eenvoudig is: het lijkt er op dat hij een stockage-probleem heeft. Hij kon de ledematen niet langer 'vers' houden. Misschien moest de moordenaar plots verhuizen. Of misschien werkt z'n diepvriezer stomweg niet meer..."

Depeceur/Versnijder van Danny Devos op Internet, via www.club.innet.be/˜year4232/depeceur.html

S.M.