Danny Devos, alias DDV (Vilvoorde 1959), is performancekunstenaar en hij maakt kunst over serial killers. Met 'Ten Danger Works' neemt hij deel aan de grote tentoonstelling 'Crime in Art' in het MOCAK in het Poolse Krakau. In de Bond in Brugge recreëert hij een plek uit zijn jeugd: het Hanssenspark in Vilvoorde. Niet uit nostalgie, maar op zoek naar het onverwachte dat achter elke struik kan opduiken.

Marc HOLTHOF

'Zbrodnia w sztuce, Crime in Art' zo heet een groots opgezette tentoonstelling in het MOCAK, het Museum of Contemporary Art in Krakau. Ze opende op 15 mei en loopt tot 28 september. DDV toont er 'Ten Danger Works' uit de periode 1987-1991. Het zijn werken zoals 'Serial Killers Flags', 'Ed Gein Gloves', 'Norman Bates loves the Arts', 'Burn Bundy Burn' - die over beruchte serial killers handelen. Kunst en moord zijn nauw met elkaar verwant voor DDV. Misdaad heeft hem altijd gefascineerd: al in 1985 schreef hij een tekst in het tijdschrift Force Mental van Club Moral waarin hij wees op de overeenkomst tus­sen de kunstenaar en de serial killer. Die tekst had trouwens dezelfde titel als de tentoonstelling in Krakau: 'Crime in Art'.

Dat DDV een grote zaal van het fraaie nieuwe museumgebouw in Krakau mag vullen met zijn 'Danger Works' is geen toeval. Hij ontmoette de latere directrice van het MOCAK (opgericht in 2010) toen hij in 1993 in Bochum in residentie was en werk had gemaakt over een beruchte Poolse serial killer die ook schilderde (favoriete kleur: rood) en op zijn slachtoffers briefjes met poëtische teksten naliet: 'The Red Spider of Katowice'. De gelijknamige installatie is niet op deze tentoonstelling te zien, wel in een volgende collectietentoonstelling: het MOCAK heeft het werk aangekocht.

Het lijstje deelnemers aan 'Crime in Art' oogt indrukwekkend. Naast DDV is er ook werk van Robert Devriendt, Christian Boltanski, Jake & Dinos Chapman, Debora Hirsch, Teresa Margolles, Andres Serrano, Daniel Spoerri, Beat Streuli en Andy Warhol te bekijken, naast een schare Poolse kunstenaars. Tijdens zijn verblijf in Krakau had DDV vooral een goed contact met Fluxus-veteraan Spoerri ("wij lopen allebei met een stok, dat schept een band", lacht hij). Spoerri deelt DDV's fascinatie voor misdaad: hij wil in zijn misdaadwerken aantonen dat elk object, hoe onschuldig ook, een moordwapen kan worden.

CONSERVATIE

Op de vraag waarom er in Krakau werk te bekij­ken is uit de late jaren tachtig en vroege jaren ne­gentig en geen recent werk, antwoordt DDV dat hij geen permanente werken meer maakt. Van bijvoorbeeld de installatie in De Bond in Brugge zal niets overblijven. Je mag al tijdens de tentoon­stelling gladiolen afsnijden of dingen meenemen, na de tentoonstelling wordt alles zelfs compleet ontmanteld. "Het bewaren en conserveren van kunstwerken is niet de taak van de kunstenaar", stelt DDV. 'Vroeger in Kattenberg (het lokaal van Club Moral - mh) hadden wij veel plaats om werk te bewaren, tegenwoordig niet meer." Hij is het beu conservator van zijn eigen werk te spelen. Ed Geins handschoenen heeft hij op vraag van de curatoren voor de tentoonstelling in Krakau moeten hermaken - de originele ver­sie viel uit mekaar. Werk conserveren is niet zijn taak, maar van de musea, meent hij. Er zijn ge­noeg mensen die voor restauratie en conservatie gestudeerd hebben. Als een werk uit mekaar valt, gooit hij het weg. DDV verkoopt bovendien zel­den of nooit zijn werken. Zelfs de meest 'verlich­te' verzamelaars schrikken terug om een werk van hem aan de muur te hangen: "Geen DDV in mijn huiskamer", schampert de kunstenaar. Want kunst kan en mag vandaag alles - behalve gevaarlijk zijn.

Maar het deert hem niet. Kunst is voor DDV iets heel anders dan de koopwaar die in de kunsthan­del verhandeld worden. Hij heeft zich zelfs voor­genomen om nooit kunst te maken met de geijkte middelen als een doek, verf, klei, brons en dat soort 'kunstenaarsmateriaal'. Hij vindt zijn in­spiratie zelfs niet in andere kunstwerken of -ten­toonstellingen, wel in wat hij in de krant leest, en vooral in muziek: punk, new wave, no future. Kunst en misdaad zijn voor DDV kortstondige, intuïtieve ingrepen. Ze worden zoals een perfor­mance of muziekoptreden ter plaatse geïmprovi­seerd. Dat belet niet dat er geen lange voorbe­reiding aan kan voorafgaan. Zoals nu met zijn installatie in De Bond. Die moet niet alleen met de beperkingen van het gebouw maar ook met de groei- en bloeitijden van allerlei planten reke­ning houden.

TATORT

Het lijkt een vreemde combinatie: DDV die een idyllisch park recreëert. Maar het thema dook in zijn werk al eerder op. Zo liet hij in 1979 in de Antwerpse Ruimte Z gras ondersteboven groei­en. En hij verwijst ook naar zijn 'Performance: #100 - The Murder of Ilona Harke': "Op de plaats waar op 22 december 1966 de 5-jarige Ilona Harcke door Joachim 'Jockel' Kroll, de Jager van het Ruhrgebied, werd vermoord, lag ik een korte tijd naakt. Er was niemand aanwezig." Op de foto in zijn schitterende boek 'Performan-DDV 1979-2011' zie je een naakt lichaam in een golvend, idyllisch boslandschap liggen.

Dergelijke acties en romantische 'Tatorten' in­spireren hem nu voor 'Picnic at Hanssenspark' in de Bond in Brugge. Niet dat er ooit een serial killer aan het werk was in het kleine park bij het station van Vilvoorde. Maar DDV woonde er als kind vlakbij en was verbaasd hoe men er steeds weer voor een verrassing kwam te staan, steeds nieuwe ontdekkingen deed. Zo omvat het kleine park een vijver met hangbrug, een (in cement geïmiteerde) ruïne en een takkenhuisje (ook al in cement opgetrokken).

Hij heeft het Hanssenspark nu in de ruimte van De Bond op schaal 1/10 nauwkeurig gereconstru­eerd. Maar wel op zijn eigen manier: een houten brug (met ruggen van stoelen als leuning) ver­vangt de ijzeren hangbrug, een partij netels ver­vangt de vijver, riet de fonteinen, opgestapelde bureaus vormen de ruïne. In een hoek staat een 'Donald Judd'-sculptuur: schuiven gevuld met gras. Als wij de installatie bezoeken, een week voor de opening, moet de afwerking nog gebeu­ren. Er groeit al flink wat gras in de verduisterde ruimte (dankzij speciale lampen en een meng­sel van mest en graszaad) en de gladiolen zijn al doorgeschoten, maar het is nog maar een voor­proefje van de tuin die het moet worden.

HALFDUISTER

Je zal door de installatie kunnen wandelen op paadjes van boomschors, vertelt DDV. Onderweg hoor je dan bloemenschlagers als 'Zeven Anjers Zeven Rozen' door kleine, verborgen luidsprekers klinken. Alles zal zich in het halfduister afspelen, als bij valavond. De gevaarlijkste tijd in een park. Je weet nooit wat er kan gebeuren... De uitno­diging voor de tentoonstelling toont alvast een boom, waarop een onheilspellend schaduw valt. De schaduw van DDV, de man die als niemand anders de verdrongen kant van deze samenleving weet bloot te leggen.

DDV zou DDV niet zijn als het bij een reconstruc­tie van het park zou blijven. Zowel bij de opening als bij de finissage zijn er performances te bekij­ken. Niet van hemzelf (een beenbreuk verhin­dert dat), wel van Boris Nieslony, Ria Pacquée, Nigel Rolfe en (bij de finissage) Peter Fengler, Douglas Park en Mikes Poppe. Aan de wand to­nen liefst zeven videoschermen een collage van filmpjes over een groot aantal gebeurtenissen gerelateerd aan kunst en misdaad. Het begint al­lemaal op 25 mei met het guillotineren van dokter Petiot in 1946. Dat was een Frans misdadiger die tijdens de oorlog een ontsnappingsroute had op­gezet. Alleen ontkwam er niemand mee, want de dokter was geen verzetsstrijder maar een serial killer die zijn slachtoffers vermoordde en hun lij­ken verbrandde. En zo is er op elke dag van de tentoonstelling een ander filmpje over een merk­waardig artistiek of crimineel feit te bekijken.

'Picnic at Hanssenspark' van DDV tot 29 juni in De Bond, Buiten Smedenvest 1, Brugge. Open ma-zo van 13-18 u. Toegang vrij. www.ccbrugge.be

'Crime in Art' tot 28 september in het MOCAK; uLLipowa 4, 30-702 Krakau, Polen. www.mocak.pl